SKÓRA NACZYNKOWA
Etiopatogeneza powstawania zmian jest złożona, nie do końca wyjaśniona i jest konsekwencją nakładania się wielu czynników zarówno wewnątrz jak i zewnątrzpochodnych.
Do czynników wewnątrzpochodnych wywołujących rumień należą miedzy innymi:
- czynniki genetyczne,
- układ hormonalny zwłaszcza istotny jest wpływ estrogenów,
- choroby ogólnoustrojowe np. cukrzyca, choroby wątroby,
- niektóre choroby skóry np. alergia,
- zaburzenia układu krążenia i układu naczyniowego.
Do czynników zewnątrzpochodnych wywołujących rumień należą miedzy innymi:
- promieniowanie UV,
- wysokie i niskie temperatury,
- stres i inne czynniki emocjonalne,
- alkohol,
- pikantne potrawy,
- wysiłek fizyczny,
- przebywanie w saunie,
- stosowanie niektórych kosmetyków,
- stosowanie niektórych leków.
Cechą charakterystyczną skóry naczyniowej są:
- rumień różnie długo się utrzymujący
- trwale rozszerzone naczynia włosowate ( teleangiektazje)
- nadwrażliwość na kosmetyki
- skóra jest cienka, delikatna, często sucha
- ma skłonność do alergii
Rumień, rozszerzone naczynia krwionośne mogą być również objawem wielu chorób ogólnoustrojowych takich jak: nadciśnienie tętnicze, schorzenia przewodu pokarmowego, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia hormonalne.
Napadowe czerwienienie się twarzy określane jako, „flushing”, okresowy rumień, pojedyncze teleangiektazje są często zapowiedzią trądziku różowatego (rosacea) i są określane terminem „prerosacea”. W okresie prerosacea dochodzi do wzmożonej reaktywności naczyń bez ich trwałego poszerzenia.
Pierwsze objawy występują zwykle u kobiet około 20. roku życia, zwłaszcza u osób chętnie korzystających ze słońca.
Czerwienienie spowodowane jest rozkurczem naczyń zależnym od mięśni gładkich. Włókna czuciowe są stymulowane przez czynniki mechaniczne, cieplne i chemiczne. Odpowiedź na bodźce czuciowe zależy od neuropeptydów uwalnianych z zakończeń nerwowych. Należą do nich substancja P, VIP (vasoactive intestinal peptide- śródbłonkowy czynnik wzrostu), NKA (neurokinina A). Substancja P zwiększa przepuszczalność komórek śródbłonka naczyń. Pobudza wydzielanie cytokin pozapalnych z makrofagów i limfocytów T. W regulacji mikrokrążenia biorą udział również histamina, NO ( tlenek azotu), prostaglandyny. Dochodzi do wystąpienia zapalenia neurogennego. Widocznym objawem współdziałania wymienionych czynników na skórze jest przejściowy rumień z towarzyszącym uczuciem pieczenia.
Początkowo objawy są przemijające, z biegiem czasu jednak dochodzi do trwałego rozszerzenia naczyń i utrwalenia się rumienia. Wzrasta przepuszczalność naczyń włosowatych i powstają obrzęki. Zwiększanie ilości płynu pozakomórkowego doprowadza do wtórnej niewydolności naczyń limfatycznych i zalegania płynu tkankowego. Prowadzi to do uszkodzenia włókien kolagenowych i zmian degeneracyjnych elastyny. Zmiany te nasila ekspozycja na światło słoneczne. Reakcja zapalna nasila się, a następnie utrwalają się teleangiektazje. Skutkiem tych procesów jest rozwój trądziku różowatego.
Pielęgnacja i postępowanie ze skórą naczyniową.
Podstawą leczenia i profilaktyki w stosunku do skóry naczynioruchowej jest unikanie czynników wywołujących i zaostrzających zmiany.
Skóra naczynioruchowa jest bardzo wrażliwa i wymaga specjalnej pielęgnacji, która sprowadza się do:
- ochrony przed niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi
- stosowanie preparatów uszczelniających naczynia i łagodzących podrażnienia
- stosowania kosmetyków do skóry wrażliwej, naczyniowej, hypoalergicznych
- unikania mycia twarzy twardą, chlorowaną wodą, nie używania mydeł, toników alkoholowych
- unikania peelingów ziarnistystych
- używania do oczyszczania mleczka lub delikatnych preparatów myjących przeznaczonych do skóry wrażliwej.
- stosowania kremów chroniących przed mrozem i promieniowaniem UV
- stosowania preparatów zmniejszających przepuszczalność naczyń i nasilenie reakcji zapalnej
- zrezygnowania z wodoodpornych kosmetyków do makijażu
Pielęgnację można uzupełnić przyjmowaniem preparatów uszczelniających naczynia krwionośne.
Najczęściej wykonywane zabiegi w przypadku skóry naczyniowej są oparte na wykorzystaniu metod:
- laseroterapii
- elektrokoagulacji
- kriochirurgii
- jonoforezie
- elektrolizie
- termolizie