CELLULIT

Często występuje łącznie z otyłością, jednak nie powinno się łączyć tych dwóch stanów ściśle ze sobą , bowiem cellulit dotyczy kobiet zarówno tych z nadmierną , jak i tych z prawidłową masą ciała.

Zmiany przypominają wyglądem „skórę pomarańczy” lub „materac”.

Cellulit dotyczy 80 – 95 % kobiet zwykle po okresie dojrzewania płciowego.

Cellulit często jest mylony z miejscowym odkładaniem się tkanki tłuszczowej, zastojem w krążeniu żylnym i wiążącym się z tym obrzękami, wiotkością i utratą jędrności skóry, a także z pojęciem cellulitis, które oznacza ostrą chorobę bakteryjną skóry, która jest bardziej rozlaną postacią róży wywoływaną nierzadko przez bakteryjną florę mieszaną.

Z punktu medycznego – cellulit to schorzenie metaboliczne tkanki podskórnej, dotyczące patologii komórek tłuszczowych, tkanki łącznej oraz zaburzenia mikrokrążenia skóry i tkanki podskórnej. Widoczne gołym okiem grudki i nierówności to powiększone komórki tłuszczowe (adipocyty ).

Jest to choroba degeneracyjna, przebiegająca etapami i postępująca.

Cellulit zaliczany jest do grupy panikulopatii i określany jako obrzękowo-włóknikowo-stawardnienowa patologia podskórnej tkanki tłuszczowej- PEFS – (panniculopathia edemato-fibro-sclerotica) .

Inna używana nazwa to GLD- Ganoid lipodystrophy ( lipodystrofia )

Zaburzenia widoczne na powierzchni skóry są wtórne w stosunki do zaburzeń tkanki podskórnej.

PEFS rozwija się na podłożu konstytucjonalnym i jej pojawienie się związane jest z całą serią czynników predysponujących i wywołujących do których należą:

• czynniki dziedziczne
• rasa zachodnia
• budowa fizyczna- defekty postawy i oparcia stopy, niewystarczająca komponenta mięśniowa
• długotrwała pozycja stojąca
• dieta hypowitaminowa, hypoproteinowa, bogata w węglowodany i tłuszcze, niewielka ilość błonnika, nadużywanie soli
• niektóre leki: wazodylatacyjne, antagoniści wapnia, leki przeciwtarczycowe, beta- blokery
• siedzący tryb życia
• nadwaga i otyłość
• niewłaściwa higiena życia- palenie papierosów
• zbyt ciasny ubiór, wysokie obcasy
• zaburzenia równowagi hormonalnej nadmierne wydzielanie estrogenów przy deficycie progesteronu
• okres dojrzewania
• ciąża
• menopauza
• antykoncepcja hormonalna
• H TZ (hormonalna terapia zastępcza

Powstanie cellulitu jest bardzo złożonym procesem, w którym dużą rolę odgrywają hormony, a zwłaszcza nadmiar estrogenów przy jednoczesnym niedoborze progesteronu.

Uwarunkowania hormonalne cellulitu są ściśle powiązane ze strukturą anatomiczną skóry u kobiet , z obfitą tkanką podskórną i odmienną niż u mężczyzn strukturą tkanki łącznej.

Zaczyna się od zaburzeń mikrokrążenia z zastojem w obrębie naczyń krwionośnych i limfatycznych oraz zwiększeniem przepuszczalności ich ścian i gromadzeniem płynu w przestrzeni międzykomórkowej. Skutkuje to upośledzeniem dopływu składników odżywczych do komórek oraz niewystarczającym odprowadzaniem zbędnych produktów przemian metabolicznych i ich nadmiernego gromadzeniem w tkance podskórnej. Bogata w tłuszcz tkanka podskórna jest gorzej ukrwiona i utrudnione jest spalanie tłuszczu, jak również usuwanie produktów przemiany materii i toksyn. Zmianami objęte są również komórki tłuszczowe, które w wyniku wyżej opisanych zmian są gorzej ukrwione i utlenowane , powiększają swoją objętość, zaczynają nasilać ucisk na naczynia włosowate i zwiększać przepuszczalność ich ścian. Adipocyty zwiększają swe rozmiary nie tylko gromadząc tłuszcz, ale również nieusunięte, zalegajace produkty przemiany materii.

Wokół komórek tłuszczowych zajętego obszaru pojawiają się mikrotętniaki. Tak zaczyna się błędne koło. Powiększone, pozbijane w twarde grudki komórki tłuszczowe mogą łatwo przesuwać się między włóknami kolagenu i elastyny, deformują tkankę łączną, która stopniowo twardnieje i traci elastyczność. Stwardnienia te mogą uciskać na zakończenia nerwowe w skórze, co może powodować ból.

Skóra w obrębie zajętych obszarów często jest zimna , blada, sucha, mniej sprężysta i elastyczna, „ciastowata”.

Cellulit u mężczyzn zdarza się rzadko. Występuje zwłaszcza mężczyzn z niedoborem androgenów : choroba Klinefeltera, hypogonadyzm, w stanach pokastracyjnych i u pacjentów, którzy otrzymywali estrogeny w terapii nowotworowej raka prostaty., w niektórych chorobach wątroby. Objawy cellulitu nasilają się proporcjonalnie do stopnia niedoboru androgenów .

Wyróżniamy 4 stadia rozwoju choroby:

• stadium obrzękowe
• stadium fibrozy- włóknienia
• stadium sklerozy- stwardnienia
• stadium guzkowe

Mają one mające swoje odzwierciedlenie kliniczne:

• I-sze stadium : charakteryzuje się zmniejszeniem elastyczności, zwiększeniem możliwości ujęcia skóry w fałd, hipotermią, zwiększeniem „ciastowatości” skóry,
• II-gie stadium: skóra jest blada, hypotermiczna, obserwuje się zwiększenie „ciastowatości”, skóry, regionalne zmniejszenie elastyczności i zwiększenie zdolności ujęcia jej w fałd. Odczucia parestezji niebyt wyraźne, a „pinch test” (test szczypania ) jest negatywny.
• III-cie stadium: widoczna jest ” skórka pomarańczowa”. Palpacyjnie wyczuwalne są drobne granulki w głębszych warstwach tkanki. podskórnej, czasami pojawia się ból spowodowany głęboką palpacją Występuje zmniejszenie elastyczności skóry z rejonami skóry wiotkiej. Brak dolegliwości bólowych spontanicznych, czasami pozytywny „pinch test”.
• IV-te stadium: skóra blada, pofałdowana o wyglądzie przypominającym „materac” , regionalnie hypotermiczna, wiotka. Łatwo daje się ujęć w fałd. Wstępują guzki pojedynczo lub w pakietach, bolesne palpacyjnie. Często zgłaszany jest ból spontaniczny. Pozytywny „pinch test.

Oprócz stopni rozwoju cellulitu wyróżniamy też jego różne rodzaje:

• cellulit twardy – występuje u młodych kobiet poniżej 25 roku życia, jest mało widoczny. Charakteryzuje się obecnością twardych, bolesnych zmian położonych płasko w tkance podskórnej. Zajmuje głównie okolicę pośladków, ud i wewnętrznej części kolan. Skóra na obszarach dotkniętych zmianami jest sucha, szorstka i zbita.
• cellulit wiotki – występuje po 35 roku życia, guzki stają się bardziej widoczne. Skóra jest wiotka i mało napięta, łatwo daje się ująć w fałd, w którym wyczuwalne są liczne grudki. Występuje na kończynach dolnych i górnych, pośladkach, brzuchu oraz sutkach.
• cellulit obrzękowy- jest to rzadko ale najcięższa postać cellulitu. Występuje przede wszystkim w okolicach pośladków i ud. Skóra jest napięta na obrzękniętych tkankach, a jej konsystencja porównywana jest do ciasta. Zmiany są bardzo widoczne.
• cellulit lipidowy- charakteryzuje się występowaniem grudek głęboko w tkance podskórnej, które osiągają duże rozmiary co wynika z ciągłego odkładania w nich lipidów.

Okolice predysponowane do występowania cellulitu:

• okolica krętarzowa,
• okolica górno-boczna i środkowo-boczna ud,
• okolica boczna, przyśrodkowa kolan,
• brzuch,
• pośladki,
• ramiona.

Rozpoznanie cellulitu na podstawie objawów klinicznych nie nastręcza większych problemów.

W początkowej fazie rozwoju lub przy innych schorzeniach współtowarzyszących możemy wykonać badania takie jak:

• termografia,
• badanie USG,
• badanie antropometryczne,
• wideo kapilaroskopia.

Leczenie cellulitu:

Nie ma jednolitej i ustalonej metody leczenia. Leczenie jest długotrwałe i wymaga systematyczności i stosowania terapii łączonej.

Leczenie cellulitu powinno uwzględniać:

• eliminację czynników wywołujących i o ile to możliwe predysponujących
• regulację przepuszczalności naczyń krwionośnych – działanie lipolityczne
• działanie przeciwobrzękowe
• aktywowanie przepływu krwi

Metody leczenia cellulitu można podzielić ogólnie na na:

• farmakologiczne
• kosmetyczne
• fizyczne
• chirurgiczne

Rodzaj i liczba terapii zależą od stopnia zaawansowania cellulitu oraz od stanu zdrowia pacjenta.

Wszystkie metody polegające na miejscowym ucisku, drenażu, masowaniu nie dają zadawalających wyników jeżeli chodzi o wyrównanie guzkowatego wyglądu skóry, zmniejszają jedynie obwód.

Większą skuteczność wykazują preparaty wstrzykiwane bezpośrednio do tkanki tłuszczowej w czasie mezoterapii. Szczególnie korzystne jest działanie mezoterapii w połączeniu z innymi metodami.

Wszystkie metody leczenia mogą jedynie zmniejszyć jego objawy i spowodować przejściową poprawę wyglądu skóry. Im mniej zaawansowany cellulit i im szybciej zaczniemy go leczyć tym lepsze uzyskujemy efekty leczenia.

W celu utrzymania korzystnego wyglądu po serii zabiegów, najistotniejsze znaczenie ma zmiana trybu życia:

• odpowiednia dieta
• kontrolowaniem wagi ciała (unikanie wahań ciśnienia)
• ruch, ćwiczenia fizyczne
• regularna pielęgnacja domowa
• masaże